qRl7. Kelime grubu belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olarak oluşabilir. Önceden oluşturulmuş iki ya da daha fazla isim tamlamasının birleşerek oluşturdukları tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir. Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayan, bazen tamlanan, bazen de her ikisi birden ek 23, 2021İçindekiler1 Zincirleme ne demek örnek?2 Zincirleme nasıl bulunur?3 Zincirleme isim tamlaması olduğunu nasıl anlarız?4 Zincirleme ad tamlaması nedir kısaca?5 Zincirleme isim tamlaması nedir örnek?6 Zincirleme isim tamlaması nasıl yapılır?7 Zincirleme isim tamlaması hangi soru sorulur?Zincirleme ne demek örnek?Birbirleriyle ilgili olan, biri diğerini sahiplik yani iyelik yönünden tamamlayan, en az iki isimden oluşan kelime guruplarına isim tamlaması denir. Tamlama oluşturan bu iki isme yeni bir isim daha eklenmesiyle oluşan yeni tamlamaya zincirleme isim tamlaması nasıl bulunur?Cümle içerisinde zincirleme isim tamlamasını bulmak için belirtili isim tamlaması ya da belirtisiz isim tamlaması olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer üçten fazla ismin yer aldığı isim tamlaması içerisinde belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması varsa bu cümlede zincirleme isim tamlaması yer isim tamlaması olduğunu nasıl anlarız?Zincirleme İsim Tamlaması Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir. Zincirleme isim tamlaması, ya tamlayanı, ya tamlananı, ya da her ikisi de isim tamlaması olan tamlamalardır. Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir raya gelmesi ile ad tamlaması nedir kısaca?Zincirleme İsim Ad Tamlaması Nedir? Özellikleri, Örnekleri. Başlı başına bir isim tamlaması çeşidi değildir. Bu tür isim tamlamalarının tek özelliği, bazen tamlayanın, bazen tamlananın, bazen de her ikisinin birden herhangi bir isim tamlaması isim tamlaması nedir örnek?Masa örtüsünün kenarı masa, örtü, kenar tamlayan isim tamlamasından meydana gelmiştir. Bu cümle zincirleme isim tamlamasıdır. Devlet hastanesinin doktor odası. devlet, hastane, doktor, oda Tamlayan da tamlanan da isim tamlamasından meydana isim tamlaması nasıl yapılır?Zincirleme isim tamlamasının özellikleri ise şunlardır – En az üç ismin birleşmesi ile oluşan isim tamlamasına denir. – Bir isim tamlamasının başına veya sonuna isim getirilerek oluşan bir tamlama çeşididir. – İki isim tamlamasının bir araya gelmesi ile isim tamlaması hangi soru sorulur?Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. Zincirleme isim tamlaması nasıl ayırt edilir? Zincirleme İsim Tamlaması Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir. Zincirleme isim tamlaması, ya tamlayanı, ya tamlananı, ya da her ikisi de isim tamlaması olan tamlamalardır. Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir raya gelmesi ile oluşur. İsim tamlaması nedir örnek cümleler? Belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması, takısız isim tamlaması ve zincirleme isim tamlaması, isim tamlaması çeşitlerindendir. İsim tamlamasına örnekler şu şekildedir Duvarın üstünden atlarken öldü. Ceketimin cebinden para çıktı. Zincirleme isim tamlaması iki veya daha fazla isim tamlamasının beraber kullanılması ile oluşmaktadır. Aslında başlı basına bir isim tamlaması diyemeyiz. Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayanın bazen de tamlananı bazen ise her ikisi de bir isim tamlaması olabilmektedir. Zincirleme nedir edebiyat? Zincirleme denmesinin sebebi de, önceden oluşturulmuş olan bir isim tamlamasına yeni bir unsur tamlayan ya da tamlanan daha ekleniyor olması veya iki isim tamlamasının birleştirilmesidir. İsim tamlaması olup olmadığı nasıl anlaşılır? Aralarında anlamca ilgili bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir. En az iki isimden oluşan isim tamlamalarında ilkine tamlayan ikincisine tamlanan denir. İsim tamlaması hangi soruya cevap verir? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamaları ile sıfat tamlamalarının farkı budur. İsim tamlaması nasıl anlarız? İsim Tamlamaları Tanımı Aralarında anlamca ilgili bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir. En az iki isimden oluşan isim tamlamalarında ilkine tamlayan ikincisine tamlanan denir. İsim tamlaması ne sorulur? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamaları ile sıfat tamlamalarının farkı budur. Zincirleme isim tamlamasına sıfat girer mi? Zincirleme isim tamlamasının en önemli özelliği ikiden fazla isimden bir araya gelmesidir. Zincirleme isim tamlamasında tamlayan da tamlanan da ek alır ya da iki isim tek bir tamlayan ya da tamlanan olur. Bunun yanı sıra zincirleme isim tamlamasında araya sıfat da girebilir. İsim tamlaması nedir nasıl bulunur? İsim tamlamalarında birinci kelimeye tamlayan; ikincisine de tamlanan denir. Tamlayan, tamlananın anlamını bütünler. Tamlayan başta gelir, tamlanan sonda şiirde yer değiştirebilir. Bu, “Türkçede yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur.” kuralına göre açıklanabilir. Asıl unsur tamlanandır. Zincirleme nasıl olur? Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayan, bazen tamlanan, bazen de her ikisi birden ek alabilir. Bu tamlamalarda mutlaka içindeki tüm tamlamaların da isimden oluşması gerekir. Bu sayede isim tamlamalarının birleşerek oluşturdukları tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir. Tamlamalar nelerdir? Bir ismin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir isim, zamir veya sıfatla anlam ilişkisi kurarak oluşturduğu söz öbeğine tamlama denir. Tamlamalar bir söz öbeğidir ve en az iki kelimeden oluşur, tek sözcüklü tamlama olmaz. > Tamlamalarda iki öge vardır tamlayan ve tamlanan. Isim tamlamasını bulmak için hangi sorular sorulur? 1 Belirtili Ad Tamlaması Tamlayanın “-in” ilgi ekini tamlananın da “-i,si” kişi iyelik ekini aldığı tamlamalardır. NOT Belirtili isim tamlamasını bulmak için tamlanana neyin, kimin sorularını sorarız. Benim arabam isim tamlaması mı? İsim tamlaması, esasen her iki ögesi isim olan iyelik grubunun üçüncü kişisinden başka bir şey değildir benim arabam, senin araban, onun arabası, bizim arabamız, sizin arabanız, onların arabası biçiminde kişilere göre yapılan iyelik çekiminde birinci ve ikinci kişilerde tamlayan yerine sadece kişi zamiri ben, sen; … İsim tamlaması hangi soru sorulur? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. Belirli kurallar dâhilinde en az iki sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu kelime grubuna isim ad tamlaması denir. İsim tamlamaları "tamlayan" ve "tamlanan" olmak üzere iki unsurdan oluşur. Birinci unsura "tamlayan" ikinci unsura da "tamlanan" denir. Tamlayanın almış olduğu eke "ilgi eki"; tamlananın almış olduğu eke "iyelik eki" denir. Dilimizde başlıca isim tamlamaları şunlardır İsim Ad Tamlamaları 1. Belirtili İsim Ad Tamlaması 2. Belirtisiz İsim Ad Tamlaması 3. Zincirleme İsim Ad Tamlaması 4. Takısız İsim Ad Tamlaması 1. Belirtili Ad isim Tamlaması Tamlayanın ilgi -ın,-in,-un,-ün, tamlananın iyelik -ı,-i,-u,-ü eklerini aldığı tamlamalardır. Tamlayan, sesli harf ile biterse tamlayan eklerinin başına "-n" kaynaştırma ünsüzü; tamlanan sesli ile biterse iyelik ekinden önce araya "s" kaynaştırma ünsüzü girer. "Ben" ve "biz" şahıs zamirleriyle kurulan tamlamalarda "-in" ilgi eki "-im" şekline dönüşür. Tamlanan ekinde ise "-m, -n, -mız, -nız, -ları" iyelik ekleri olarak yer alır. Genellikle tamlayan, " tamlanan da " ile gösterilir. Örnek 1 Okulun bahçesi yıkandı. "Okulun" sözcüğünde yer alan "-un" eki tamlayan yani ilgi ekidir. "Bahçesi" sözcüğünde yer alan "-i" sesi de tamlanan yani iyelik ekidir. Tamlanan, sesliyle bittiği için sözcük ile ek arasına "s" kaynaştırma ünsüzü girmiştir. Örnek 2 Benim babam "Benim" tamlayanında yer alan tamlayan yani ilgi eki "-im" ekidir. Bu, dilimizde istisnai bir durumdur. "Babam" sözcüğündeki "-m" de III. tekil iyelik ekidir. Örnek 3 Senin baban "Senin" sözcüğünde yer alan "-in" eki, tamlayan yani ilgi ekidir. "Baban" sözcüğündeki "-n" eki ise iyelik ekidir. Belirtili ad tamlamalarıyla ilgili uyarılar 1. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcükler girebilir. Genellikle sıfatlar bazen de miktar zarfları girer. Örnek 1 Furkan'ın kırmızı kazağı tamlayan tamlanan Örnek 2 Okulumuzun en önemli meselesi tamlayan tamlanan 2. "-den" hal eki ilgi ekinin yerine geçerek belirtili isim tamlaması yapabilir. Örnek Türkülerden birini de benim için seslendir. türkülerin birini 3. Belirtili isim tamlamalarında bir tamlayan birden fazla tamlanana bağlanabileceği gibi, bir tamlanan da birden fazla tamlayana bağlanabilir. Örnek 1 Okulun öğretmenleri, velileri, öğrencileri mutluydular. Cümlede geçen "okulun" tamlayan; "öğretmenleri, velileri, öğrencileri" de "tamlanan"dır. Örnek 2 Gariplerin, mazlumların, yetimlerin sesi olmalıyız. Cümlede geçen "Gariplerin, mazlumların, yetimlerin" sözcükleri "tamlayan"; "sesi" sözcüğü de "tamlanan"dır. 4. Tamlayanı zamir olan ad tamlamalarında, tamlayan cümlede genellikle söylenmez. Buna, "tamlayanı düşmüş ad tamlaması" denir. Örnek Evini dün akşam güzelce gezdim. onun 5. Bütün şahıs zamirleriyle isim tamlaması yapılabilir. Genellikle III. tekil şahıslarla tamlama örneklerine alıştığımız için diğer şahıslarla kurulan isim tamlamaları bize ilginç gelebilir. Bizim burada en önemli ölçütümüz "ilgi ve iyelik ekleri"dir. Örnek Benim babam belirtili isim tamlaması Senin baban belirtili isim tamlaması Onun babası belirtili isim tamlaması Bizim babamız belirtili isim tamlaması Sizin babanız belirtili isim tamlaması Onların babaları belirtili isim tamlaması 6. Özellikle şiirlerde bazen tamlayan ile tamlanan unsurları yer değiştirebilir. Sorularda "tamlayan" ve "tamlanan"ı yer değiştirmiş isim tamlaması şeklinde yer alır. Örnek 1 Akacak mı bir gün suları bahçemizin? Cümlede geçen "suları" sözcüğü "tamlanan"; "bahçemizin" sözcüğü de "tamlayan"dır. Her ikisi yer değiştirmiştir çünkü Türkçede önce "tamlayan" sonra da "tamlanan" gelir. Tamlama "Bahçemizin suları" şeklindedir. Örnek 2 Bulunacak mı tabip dermanı dertlerimizin? Cümlede geçen "dermanı" sözcüğü tamlanan; "dertlerimizin" sözcüğü de "tamlayan"dır. Türkçenin söz diziminde önce tamlayan sonra da tamlanan gelir. Burada tam tersi bir durum söz konusudur. Tamlama, "dertlerimizin dermanı" şeklinde olmalıydı. 7. "Su" ve "ne" kelimelerinde ilgi ve iyelik eklerinden önce gelen kaynaştırma ünsüzü değişir. Örnek Su-y-un hasret-i Ne-y-in ne-s-i Çeşmenin su-y-u 8. Bazı belirtili isim tamlamaları, sıfat tamlamalarında yer alan "tamlayan" ve "tamlanan" unsurlarının yer değiştirmesiyle oluşur. Bu durumlarda bu sözcüklere ilgi ve iyelik ekleri getirilir. Örnek Beyaz gömlek gömleğin beyazı Yaramaz öğrenci öğrencinin yaramazı Güzel elbise elbisenin güzeli 2. Belirtisiz Ad İsim Tamlaması Tamlayanın ek almadığı tamlananın iyelik eki aldığı tamlamalardır. Örnek Ders defteri Sınıf öğretmeni İsim tamlaması Uyarı Belirtisiz ad tamlamaları araya sıfat almaz. Yalnız sıfatlarla nitelenebilir. Bu durumda ad tamlaması, sıfat tamlamasına dönüşür. Örnek Kırmızı elbise dolabı Tamlayan tamlanan sıfat belirtisiz ad tamlaması Sıfat Tamlaması 3. Zincirleme Ad İsim Tamlaması Tamlayanı da ad tamlaması olan tamlamalara denir. Zincirleme ad tamlamalarında en az iki ad tamlaması vardır. Bu hususa dikkat etmek gerekir. Yani dışarıdan bir sözcük ilavesi yapılmadan bir tamlamadan iki isim tamlaması çıkarsa o tamlama mutlaka zincirleme isim tamlamasıdır. Örnek Ders öğretmeninin başarısı belirtisiz ad tam. Annemin merhametinin sınırı belirtili isim tam. Uyarı Araya sıfat giren belirtili isim tamlamalarından hiçbir şekilde iki isim tamlaması çıkmaz. Zincirleme isim tamlamasından ise mutlaka iki isim tamlaması çıkar. Örnek Okulun en güzel ve temiz yeri Belirtili isim tamlamasıdır. Buradan birden fazla sıfat tamlaması ancak çıkar. Babasının evinin bahçesi Zincirleme isim tamlamasıdır. Bu tamlamadan "Babasının evi" ve "evinin bahçesi" belirtili isim tamlamaları çıkar. Yani iki isim tamlaması çıkar. 4. Takısız Ad İsim Tamlaması Türkçede aslında böyle bir ad tamlaması yoktur. Takısız ad tamlaması olarak adlandırılan tamlamaların tümü sıfat tamlaması olarak değerlendirilir. Örnek a Gümüş saat, altın yüzük Tamlayan tamlananın neden yapıldığını belirtir. b İpek saç, şeker yanak Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtir. Not Bazı dil bilimciler bunları takısız ad tamlaması, bazıları da sıfat tamlaması olarak değerlendirmektedir. Ayrıca bakınız 1058 Son Güncelleme 1058 Belirtili İsim Tamlaması Nedir? Hem tamlayanın hem de tamlanan kelimenin ek aldığı sözcük gruplarına belirtili isim tamlaması deni. Belirtili İsim Tamlaması Özellikleri Nelerdir? 1- Belirtili isim tamlamaları bir nesnenin kime ya da neye ait olduğunu bildirir. 2- Bu tamlamalar iki kelimeden oluşur. Üç ve daha fazla sözcükten oluşan tamlamalara ise zincirleme isim tamlaması denir. 3- Belirtili isim tamlamasında, ilk kelimeye tamlayan, ikinci kelimeye ise tamlanan denir. 4- Bu söz gruplarında tamlanan iyelik eki alır. 5- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka bir kelime girmez. Örnek Okulun ilk günü Bu tamlamada okul ve gün kelimelerinin arasında ''ilk'' sözcüğü yer alır. Bu nedenle ''okulun ilk günü'' zincirleme isim tamlamasıdır. Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri A- Olumlu Cümlelerde Belirtili İsim Tamlaması 1- Odanın camını sen mi açık bıraktın? Odanın camını 2- Bu fotoğrafın orijinali sende var mı? Fotoğrafın orijinali 3- Kitabın önsözünü tekrar tekrar okudum. Kitabın önsözü 4- Yıllar geçse bile dedemin hatırasını yaşatmaya devam ediyoruz. Dedemin hatırası 5- Kitaplığın yerini değiştirince odada daha çok yer açıldı. Kitaplığın yeri B- Hitap Sözlerinde Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri 1- Canımın İçi 2- Gözümün Nuru 3- Derdimin Dermanı 4- Hayatımın aşkı 5- Gözümün Bebeği 6- Hayatımın Anlamı C- Deyimlerde Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri 1- Sözünün Eri 2- ''Burnunun ucunu'' görmemek 3- ''Gözünün yaşına'' bakmamak 4- ''Burnunun direği'' sızlamak Not Bazı deyimlerde birden fazla belirtili isim tamlaması yer alabilir. Örnek ''Armudun sapı'', ''üzümün çöpü'' D- Olumsuz Cümlelerde Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri 1- Çok işim olduğu için evin tamamını temizleyemedim. Evin tamamı 2- Elbisenin rengini çok fazla beğenmedim. Elbisenin rengi 3- Başımın ağrısı hala geçmedi. Başımın ağrısı 4- Öğretmenin sorusunu doğu yanıtlayamadı. Öğretmenin sorusu 5- Lokantanın yemeklerini fazla beğenmedik. Lokantanın yemekleri 6- Abim babamın öğütlerini dinlemiyor. Babamın öğütleri 7- Kitabın adını bir türlü hatırlayamıyorum. Kitabın adını E- Soru Cümlelerinde Belirtili İsim Tamlaması 1- Filmin müziklerini sevdin mi? Filmin müzikleri 2- Kitabın özetini çıkardın mı? Kitabın özeti 3- Bisikletin selesini tamir ettirdin mi? Bisikletin selesi 4- Camların tozunu alacak mısın? Camların tozu 5- Bu yemeğin tarifini benimle paylaşır mısın? Yemeğin tarifi

zincirleme isim tamlaması 5 örnek